Hakkında
İl Özel İdareler Tarihçesi
Anayasamızın 127. maddesine göre mahalli idareler; İl Özel İdaresi, belediyeler ve köylerden oluşmaktadır. Bu üç mahalli idare arasında daha eski bir geçmişe sahip olan İl Özel İdareleri, kamuoyu tarafından pek bilinmemektedir. İl Özel İdarelerinin tarihi Osmanlı İmparatorluğu’na dayanmaktadır.
İl Özel İdareleri, 1913 tarihli “İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanunu Muvakkatı” ile kurulmuş ve bu Kanunun adı, 16.05.1987 gün ve 3360 sayılı Kanun ile “İl Özel İdaresi Kanunu” olarak değiştirilmiştir. Bazı maddelerinde zaman içinde değişiklikler olan bu kanun bir asra yakın uygulanmıştır.
Ülkemizde 1990’dan sonra kamu yönetiminin yeniden yapılanması konusu daha yüksek sesle konuşulmaya başlanılmış ve 2000’den sonra da Avrupa Birliği’ne üyelik süreci ile kamu yönetimi reform çalışmaları hızlanmıştır.
Bu kapsamda ve mahalli idarelerin yeniden yapılanması çerçevesinde İl Özel İdareleri de sıkça gündeme gelmiştir. 3360 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun temelini oluşturan İdare-i Umumiye-i Vilayet Kanunu Muvakkatı’nın zaman içinde dilinin eskimesi nedeniyle, sade bir dille yeniden yazılmasının bile bir reform olacağı söylenmiştir.
İl Özel İdarelerinin görev, yetki ve sorumluluklarını yeniden düzenleyen ve TBMM’nde 24.04.2004 tarihinde kabul edilen 5197 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Cumhurbaşkanlığı Makamı’nca bir defa daha görüşülmek üzere TBMM’ne iade edilmiştir. TBMM, Cumhurbaşkanınca iade edilen bu kanunu ikinci defa görüşerek 22.02.2005 tarihinde yeniden kabul etmiş ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, 04.03.2005 gün ve 25745 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu bir asırlık bir düzenlemeyi ve uygulamayı ortadan kaldırmış; ayrıca, son yıllarda yapılan diğer mevzuat düzenlemeleri ile kamu idarelerinin yeniden yapılanması çerçevesinde İl Özel İdarelerinin tabii olduğu ihale ve personel mevzuatı ile mali yönetim sisteminde de kapsamlı bir değişiklik olmuştur.
